Tất cả các hệ điều hành đều là đối tượng tấn công, nhưng mục tiêu chính của tin tặc vẫn là Windows bởi phần lớn máy tính trên thế giới sử dụng hệ điều hành này. Nếu bạn đang dùng Windows, chắc chắn bạn đã nằm trong tầm ngắm của tin tặc. 

May thay, trên mạng cũng có rất nhiều phần mềm miễn phí dành cho Windows, giúp bạn tăng tường bảo vệ cho hệ thống của mình. Tôi không nhắc đến những ứng dụng hời hợt nửa mùa, mà là những công cụ thực thụ có thể làm được tất cả những gì mà những phần mềm bảo mật đắt tiền làm được. 

Nhưng trong rừng phần mềm miễn phí trên mạng, bạn nên chọn phần mềm nào? Dưới đây tôi đã chọn ra 10 chương trình ưa thích nhất để giúp bạn tự bảo vệ mình. Sau khi download và cài đặt chúng, bạn sẽ trở nên an toàn hơn nhiều. 

Personal Software Inspector của Secunia

Một trong những lỗ hổng lớn nhất trong hệ thống lại chẳng liên quan gì đến Windows – chúng nằm trong các ứng dụng chạy trên máy. Thường thì đây là đường dẫn tin tặc đột nhập vào máy tính của bạn. Ví dụ như trong cuộc thi hack mang tên "Pwn to Own" mới diễn ra, chính lỗi ứng dụng chứ không phải lỗi Vista đã giúp hacker đột nhập vào hệ điều hành này. 

Trong trường hợp này, cách tốt nhất để tự bảo vệ mình là thường xuyên cập nhật các bản vá lỗi mới nhất của nhà sản xuất. Nhưng chắc hẳn bạn cũng không muốn ngồi lướt web cả ngày để tìm bản vá lỗi cho tất cả các ứng dụng mình dùng. 

Thay vào đó, hãy nhờ một phần mềm miễn phí thực hiện việc này giúp bạn. Với tư cách là một hãng an ninh, Secunia luôn theo dõi sát các lỗ hổng phần mềm cũng như các bản vá tương ứng. Chương trình mang tên Personal Software Inspector (PSI) của Secunia sẽ quét toàn bộ máy tính, download một file chứa tất cả các bản vá hiện có, và thông báo cho bạn nếu như có phần mềm nào chưa được cài bản vá. Ngoài ra nó còn đưa ra cảnh báo nếu như có phần mềm nào đã quá hạn và không được nhà sản xuất hỗ trợ nữa, bởi các phần mềm quá hạn sẽ không nhận được bản vá và do vậy rất dễ bị tấn công. 

 

 

Sau khi đã có danh sách các phần mềm không an toàn, bạn sẽ được cung cấp thông tin chi tiết về từng phần mềm, mở folder chứa phần mềm đó, hoặc download bản vá lỗi. Chỉ cần click vào dấu + bên cạnh phần mềm, thông tin về phần mềm đó sẽ hiện ra, thường bao gồm cả đường link dẫn tới các công cụ gỡ phần mềm. Ngoài ra bạn còn có thể nhớ Secunia thông báo cho bạn mỗi khi có bản vá mới. 

Secunia cho biết một số chương trình tương tự bắt người dùng phải thực hiện một loạt những thao tác nhàm chán phức tạp, vì thế ngay từ đầu, phần mềm của họ đã khởi động trong mode rất dễ sử dụng. Hơn nữa, Personal Software Inspector sẽ thông báo cho bạn về tất cả những ứng dụng cần vá chứ không chỉ những ứng dụng dễ vá. Để thay đồi mặc định, chỉ cần chọn Settings và xoá ô "Show only Easy-to-Patch programs."

Chú ý: Secunia PSI chỉ miễn phí đối với người dùng gia đình, còn doanh nghiệp vẫn phải trả phí.   

SendShield

Nhiều tài liệu trong Microsoft Office có chứa những dữ liệu mật mà bạn không muốn cho người khác biết, ví dụ như các cột hay ký tự ẩn, các lần sửa đổi văn bản, tên tác giả và người đọc văn bản… Nhưng mỗi khi gửi cho ai đó một tài liệu Office, họ có thể dễ dàng biết được những thông tin này bằng cách mở history và properties, hoặc bằng một số cách khác. 

Sẽ rất mất thời gian và không khả thi nếu bạn cố đọc từng văn bản trước khi gửi qua email để đảm bảo nó không chứa thông tin cá nhân nhạy cảm. Thay vào đó, hãy dùng SendShield của Unedged Software.

 

Mỗi khi bạn gửi file PowerPoint, Excel hay Word qua Outlook, chương tình này sẽ kiểm tra xem nó có chứa thông tin cá nhân gì không. Sau đó nó sẽ liệt kê chi tiết các thông tin cá nhân tìm được và cho phép bạn loại bỏ những thông tin này chỉ bằng một cú click chuột. Điều đặc biệt là chương trình này chỉ xoá thông tin khỏi file bạn gửi qua email và không động gì đến file gốc chứa trong ổ cứng của bạn.   

Hoặc bạn cũng có thể chuyển văn bản sang dạng PDF và gửi thay vì dạng Office. 

SendShield vẫn đang trong quá trình thử nghiệm, và vẫn đang miễn phí. Nhưng sau khi hoàn tất giai đoạn beta, có thể bạn sẽ phải trả 1 chút chi phí (công ty này chưa đưa ra thông tin gì về giá tiền hay thời gian phát hành).   

Avast Antivirus

Nhiều chương trình diệt virus như Norton AntiVirus của Symantec chiếm mất quá nhiều RAM và tài nguyên hệ thống, khiến chiếc PC của bạn trở nên ì ạch vô cùng. Đã vậy hàng năm bạn lại phải trả một khoản tiền để sử dụng chúng nữa. 

Có một cách khác tốt hơn: download Avast Antivirus của ALWIL Software. Chương trình này rất nhỏ gọn và chiếm rất ít RAM hay tài nguyên hệ thống. Ngoài ra, nó còn rất dễ sử dụng và thực hiện được tất cả các yêu cầu của bạn.

 

Chương trình gồm nhiều hệ thống chặn virus giúp bảo vệ máy tính của bạn khỏi các hiểm hoạ từ web, email… Bạn có thay đổi độ nhạy của từng hệ thống tuỳ ý.

Avast còn thường xuyên tự động cập nhật các định nghĩa virus mới. Trang web kiểm định độc lập AV-comparatives.org đánh giá hiệu quả chương trình này đạt mức Advanced+, mức cao nhất. Tôi đã dùng chương trình này được một năm rưỡi, và nó đã tóm cổ được tất cả các loại virus lăm le xâm nhập máy tính của tôi. 

Chú ý: Avast chỉ miễn phí đối với người dùng gia đình, còn doanh nghiệp vẫn phải trả phí.

HijackThis

Người dùng máy tính nên sử dụng các công cụ phát hiện spyware như Lavasoft Ad-Aware hay Spybot Search & Destroy – mà tốt nhất là cả hai. Nhưng vẫn có một số loại malware tinh ranh đến nỗi qua mặt được tất cả các loại phần mềm quét spyware – và không thể nào gỡ bỏ được. 

Vậy bạn có thể làm gì nếu chiếc PC của mình bỗng dưng hành động bất thường và bạn nghi ngờ rằng nó đã bị malware điều khiển? Hãy download và sử dụng HijackThis của Trend Micro. Với sự giúp đỡ của chuyên gia, bạn sẽ tìm ra được tận gốc vấn đề và giải quyết nó. 

 

Chương trình này sẽ kiểm tra các thiết lập và registry Windows, đặc biệt là tại những khu vực nhạy cảm nhất, sau đó lưu tất cả thiết lập này vào một file log. Đây chính là chìa khoá để tìm ra nơi bạn bị tấn công. Các chuyên gia sẽ phân tích file log rồi kết luận xem PC có bị nhiễm spyware không. 

Nhưng các chuyên gia này ở đâu ra? Chương này này cho phép bạn upload file log của mình lên Web site HijackThis, nơi các thành viên sẽ kiểm tra file xem file có bị lây nhiễm không, và cho bạn biết cách thoát khỏi chúng. Trên mạng có hàng trăm trang web khác nhau cũng có chức năng này. 

Phần mềm này còn có chức năng xoá những thành phần nguy hiểm và một số công cụ hữu ích khác, như chương trình tạo log cho tất cả các chương trình khởi động khi bạn bật máy tính. Cần nhớ rằng nếu chưa thành thạo, bạn không nên tự dùng chương trình này. Đây chỉ là phương tiện cuối cùng khi tất cả các công cụ chống malware khác đã đầu hàng. 

SpywareBlaster

Tất nhiên, cách tốt nhất để bảo vệ bạn khỏi spyware là không để nó cài đặt lên máy của mình. Đây là lúc bạn cần đến SpywareBlaster của Javacool Software. Chương trình này giúp chặn những spyware dựa trên ActiveX, hijacker trình duyệt và các loại malware khác, và ngoài ra còn chống cookies spyware. 

 

Ngoài ra, nó còn có một số tính năng khác như vô hiệu hoá Flash trong Internet Explorer và tạo điểm phục hồi để nếu nhiễm spyware, bạn có thể trở lại hệ thống “sạch sẽ” trước kia.   

Chú ý: nếu không sử dụng Internet Explorer, bạn không cần cài phần mềm này bởi Firefox, Opera và Safari đều không sử dụng ActiveX.

F-Secure BlackLight Rootkit Eliminator

Rootkit là loại malware nguy hiểm nhất bởi chúng giúp hacker đột nhập vào máy tính của bạn mà không để lại dấu vết. Rootkit sử dụng những phương pháp đặc biệt để qua mặt các chương trình chống virus và malware, khiến việc phát hiện và tiêu diệt chúng rất khó khăn. Bởi vậy, chỉ dùng chương trình diệt virus là hưa đủ. Bạn cần có thêm công cụ chống rootkit chuyên dụng.

Đây chính là điều mà BlackLight Rootkit Eliminatorcủa F-Secure thực hiện. Chương trình này có nhiệm vụ quét PC để tìm những file, folder và các quá trình hoạt động ngầm, rồi thông báo lại những gì tìm được. Nếu PC của bạn hoàn toàn sạch sẽ, nó sẽ cho bạn biết. Còn nếu bắt gặp những kẻ giấu mặt, nó sẽ giúp bạn xoá bỏ chúng. Chỉ cần nhấn đúp vào một entry, bạn sẽ có thêm thông tin về entry đó, như vị trí, đặc điểm file và thông tin về hãng sản xuất. 

 

Để diệt rootkit vừa tìm được, bạn có thể đặt lại tên hoặc xoá file bằng cách dùng các tiện ích sẵn có trong BlackLight. Việc đặt lại đuôi .ren cho các file đáng nghi rất có hiệu quả bởi nó khiến chúng không thể thực thi được. Tiếp đó, sử dụng công cụ tìm kiếm để xem tên file đó có phải là malware không. Rootkit thường ẩn dưới những cái tên rất hợp pháp như Explorer.exe, vì thế bạn nên cẩn thận kéo xoá nhầm file hợp pháp. Nếu đã chắc chắn đó là malware, bạn có thể thẳng tay delete chúng. 

Cảnh báo: Chỉ những người dùng rất chuyên nghiệp mới nên dọn dẹp PC bằng phần mềm này, bởi nếu bạn đặt lại tên hoặc xoá nhầm file sạch, bạn có thể gặp rắc rối lớn. Nếu không chắc về những việc mình làm, bạn có thể thử công cụ chống rootkit miễn phí RootAlyzer, cùng tác giả với Spybot Search & Destroy. Chương trình này giúp phát hiện rootkit trong PC nhưng không cung cấp công cụ để gỡ bỏ chúng (RootAlyzer vẫn đang trong giai đoạn kiểm định).

NoScript

JavaScript, Java, plug-in và các mã khác trên nhiều website có thể gây hại cho máy tính của bạn. Chúng giúp tăng cường khả năng liên tương tác và đem lại nhiều tính năng hữu ích khác, nhưng cũng có thể bị lợi dụng để gây phá hoại. Vì vậy để bảo vệ mình, bạn nên vô hiệu hoá chúng, nhưng như vậy cũng có nghãi là bạn đã bỏ qua những tính năng rất hữu ích trên nhiều website. 

 

Câu trả lời ở đây là gì? Một tiện ích miễn phí cho Firefox mang tên NoScript sẽ giúp bạn chặn script, plug-in và nhiều loại mã khác trên từng trang, đồng thời bảo vệ máy tính khỏi các kiểu tấn công cross-site. Bạn cũng có thể tự đặt chế độ chặn script theo từng khoảng thời gian nhất định hoặc vĩnh viễn. 

Comodo Firewall Pro

Firewall đi kèm Windows XP hoặc Vista không đủ mạnh để bảo vệ máy tính -- bạn cần những chương trình khác nữa. Có rất nhiều loại firewall miễn phí trên mạng, nhưng filewall tôi ưa thích nhất là Comodo Firewall Pro, giúp bảo vệ bạn khỏi những hiểm nguy đến từ cả bên ngoài lẫn bên trong. Ngoài ra nó còn cung cấp các dạng bảo vệ khác như Defense+, giúp bạn khoá file và folder để chúng không thể bị thay đổi.   

 

Để loại bỏ những loại pop-up khó chịu, hãy đặt mode Clean PC. Ngoài ra, mode install còn giúp vô hiệu hoá một số loại pop-up đặc biệt trong thời gian 15 phút, giúp bạn dễ dàng cài đặt các phần mềm mới. 

Một firewall khác cũng rất tốt là Online Armor, firewall ưa thích nhất của tổng biên tập Computerworld Scot Finnie. Phiên bản miễn phí của firewall này cũng rất tốt, chỉ có điều mỗi khi cần cài đặt phiên bản mới, bạn phải gỡ phiên bản cũ trước.   

McAfee SiteAdvisor

Mạng Internet luôn ngập tràn những trang web chứa đầy adware, spyware hoặc tệ hơn nữa. Nhưng bạn rất khó biết được điều này trước khi ghé thăm. Tệ nhất là nhiều trang web trong số đó chứa cả những thông tin và phần mềm hữu ích. 

McAfee SiteAdvisor là một cách tuyệt vời để bạn tránh được những website này. Mỗi khi tìm kiếm trên Google hay Yahoo, chương trình này sẽ đặt một biểu tượng nhỏ bên phải mỗi kết quả tìm kiếm cho biết website đó có an toàn hay không. Dấu X màu đỏ báo hiệu nguy hiểm, dấu V màu xanh cho biết website an toàn, còn nếu là màu vàng thì trang web này vẫn đáng nghi ngờ. Còn nếu website đó chưa được McAfee phân loại, bạn sẽ thấy một dấu chấm hỏi. 

 

Đưa chuột lại biểu tượng đó, một cửa sổ pop-up sẽ hiện ra thông báo chi tiết về từng hiểm hoạ có thể xảy ra, như website có chứa file download nguy hiểm, link tới các trang nguy hiểm khác, hoặc có gửi spam nếu bạn đăng ký hay không. 

Nhấn vào More Info trong pop-up, bạn sẽ biết thêm những thông tin như danh sách các file download nguy hiểm, các loại malware hoặc adware, các đường link tới những trang khác… Thậm chí nó còn cho biết những điểm khó chịu của trang web, ví dụ như cookie của các hãng thứ ba chẳng hạn. 

SiteAdvisor hoạt động ngay cả khi bạn không sử dụng công cụ tìm kiếm. Mỗi khi lướt web, một biểu tượng nhỏ sẽ hiện ra ở cuối màn hình để thông báo website có nguy hiểm hay không. Nhấn vào từng biểu tượng để biết thông tin chi tiết.

Ccleaner

CCleaner có hai nhiệm vụ chính: bảo mật và giữ sạch hệ thống. Để bảo vệ sự riêng tư của bạn, chương trình này xoá tất cả history Inter net như các file vừa tải, những trang web đã ghé thăm, cookies…, và cả Recent History trong Windows.

Khả năng giữ sạch hệ thống của CCleaner cũng tuyệt không kém. Chương trình này giúp bạn xoá nhiều loại file không cần thiết như file tạm thời, file log Windows, file chkdsk và nhiều loại file khác. Ngoài ra nó còn kiểm tra Registry và detete những entry hỏng, không có các chương trình khởi động cùng lúc với máy tính. 

Nếu bạn muốn giữ bí mật quá trình lướt web của mình và giúp hệ thống hoạt động trơn tru thì đây là chương trình không thể thiếu.