eBay hoạt động như thế nào - phần 1

Năm 2004, một phụ nữ ở ở miền Nam Florida đã bán đấu giá một miếng bán mì kẹp pho mát ăn dở trên eBay.

Miếng bánh mì đó đã được bán cho người trả giá cao nhất là 28000 đôla. Người phụ nữ này tin rằng, và đã chứng minh trong tấm ảnh của món hàng đấu giá rằng miếng bánh mì trên có hình ảnh của đức mẹ Mary trên một trong hai lát của nó. 

 

Hình 1

EBay là một hiện tượng toàn cầu – là trang web mua bán, trung tâm thương mại, buôn bán ô tô và đấu giá lớn nhất thế giới với 147 triệu thành viên đăng ký sử dụng tại 30 quốc gia tính đến tháng 3 năm 2005. Bạn có thể tìm được mọi thứ, từ những cuốn bách khoa toàn thư, những đôi bốt cho đến radio và máy bay. Và nếu bạn kịp tìm thấy chúng trước những người giám sát website, bạn thậm chí có thể tìm được một quả thận hoặc một cuộc hẹn ảo. 

Trong bài báo này, chúng ta sẽ tìm hiểu cách mua bán hàng hoá qua eBay, học cách tham gia bán đấu giá qua mạng, tìm cách tự bảo vệ mình trước những trò lừa đảo và có một cái nhìn tổng quát về công việc kinh doanh cũng như công nghệ của trang web đấu giá lớn nhất thế giới này. 

Kiến thức cơ bản về eBay

Ebay, đầu tiên và chủ yếu, là một website đấu giá trực tuyến. Bạn có thể dạo qua một loạt các mục như Đồ cổ, Tàu thuyền, Quần áo và phụ kiện, Máy tính và mạng lưới, Đồ trang sức và đồng hồ, hay Video game… Khi đã tìm được món đồ bạn thích, bạn chỉ cần click lên tiêu đề đấu giá và xem xét chi tiết sản phẩm được đem ra đấu giá, bao gồm hình ảnh, đặc điểm, các lựa chọn giá cả và thông tin vận chuyển. Còn nếu bạn đã dự định sẵn mình muốn mua gì, bạn có thể tìm kiếm sản phẩm đó bằng cách gõ vào vài từ khoá đơn giản như "Apple iPod," hoặc đưa ra những dữ liệu cụ thể hơn để giúp thu hẹp danh sách tìm kiếm, ví dụ như những thông tin về địa điểm của sản phẩm, mức giá, các phương thức trả tiền được chấp nhận hay những từ khoá loại trừ. 

 

Hình 2 : Kết quả tìm kiếm từ khoá “Apple iPod

Còn nếu bạn muốn đưa ra giá cho một sản phẩm, bạn chỉ cần thảo một cam kết sẽ mua sản phẩm đó nếu như thắng cuộc đấu giá. Tất cả các cuộc đấu giá đều có giá khởi điểm, và thỉnh thoảng có cả giá thấp nhất mà người bán đồng ý bán sản phẩm đó. Nếu như cuộc đấu giá không đạt đến mức giá thấp nhất này, người bán sẽ không phải chia tay với món hàng của họ. Ngoài các cuộc đấu giá, bạn cũng có thể tìm thấy hàng đống sản phẩm được rao bán với giá cố định trên eBay khiến cho việc mua bán ở đây cũng giống như ở bất kỳ một shop bán hàng trên mạng nào. Bạn tìm cái mà bạn muốn, bạn mua nó, bạn trả tiền cho nó, và đợi nó được chở đến tận cửa nhà bạn. Bên cạnh đó cũng có những danh sách đấu giá cho phép bạn “Mua nó ngay lập tức” với một mức giá thường là lớn hơn giá khởi điểm. Nếu bạn đồng ý mua với mức giá này thay vì tham gia đấu giá, cuộc đấu giá sẽ kết thúc ngay lập tức và món hàng đó sẽ là của bạn.

 

Hình 3 : Trong cuộc đấu giá này , giá khởi điểm là 8.99 USD và giá mua ngay lập tức là 9.99 USD

Bạn có thể trả tiền mua hàng trên eBay  bằng nhiều cách, bao gồm lệnh chuyển tiền, séc, tiền mặt, và các dịch vụ thanh toán điện tử như PayPal và BidPay. Việc sử dụng phương pháp trả tiền nào là do người bán quyết định. PayPal là cách dễ nhất để mua một món hàng nào đó trên eBay, bởi nó thuộc sở hữu của eBay. Cách trả tiền bằng PayPal có thể được sử dụng cho tất cả các danh sách đấu giá trên eBay. 

Vì bạn có thể mua bất cứ cái gì trên eBay, bạn cũng có thể bán bất kỳ thứ gì. Bằng cách thực hiện những bước đơn giản sau đây, bạn sẽ có thể tập hợp tất cả những đồ tạp nhạp bỏ đi trong nhà kho của mình và bán nó với mức giá đấu giá cao nhất. Rất nhiều người bán máy tính xách tay cũ của mình đi ngay khi họ vừa nâng cấp lên cái mới, hay bán vội quần áo bạn vừa mua cho con nhưng thấy chúng không mặc vừa. Một số người thậm chí còn khởi nghiệp trên eBay bằng cách mở cửa hàng eBay của riêng họ. Khi bạn bán một món hàng trên eBay, bạn chỉ cần trả một số tiền đăng thông tin trên eBay và một phần trong số tiền mà bạn thu được cho eBay.

Sau khi đã lập một tài khoản miễn phí trên eBay, bạn có thể bắt đầu công việc mua bán của mình với một diện tích dành riêng cho bạn có tên "My eBay."

 

Hình 4 : Bạn có thể xem lại toàn bộ hoạt động của mình trên My eBay

EBay là công ty mua bán hàng loạt qua mạng với khoảng 4.8 triệu sản phẩm mới được đưa lên mỗi ngày. Trước khi chúng ta học cách mua bán qua eBay, hãy tìm hiểu xem eBay đã điều hành hoạt động của mình như thế nào. 

Cấu trúc của eBay 

Năm 1999 xảy ra một loạt sự đứt quãng dịch vụ gây khó khăn lớn cho công việc làm ăn của eBay. Trong khoảng thời gian ba ngày, những máy chủ làm việc quá tải liên tục bị Shut Down, đồng nghĩa với việc người dùng không thể nào theo dõi việc đấu giá, đặt giá cho những sản phẩm mình muốn mua hay hoàn thành giao dịch của mình. Đó là một thời kỳ ảm đạm đối với người mua, người bán và cả eBay. Và rồi một cuộc thiết kế lại hoàn toàn kiến trúc cũng như công nghệ của eBay bắt đầu. 

Năm 1999, eBay có một máy chủ chứa khối lượng cơ sở dữ liệu khổng lồ cộng thêm một vài hệ thống máy tính riêng biệt phụ trách chức năng tìm kiếm. Đến năm 2005 eBay đã có khoảng 200 máy chủ cơ sở dữ liệu 20 máy chủ tìm kiếm.

Kiến trúc của eBay là một thiết kế máy tính dạng lưới thuận lợi cho cả việc kiểm tra lỗi cũng như phát triển hệ thống. Trừ chức năng tìm kiếm ra thì mọi thứ trên eBay đều có thể chạy trên khoảng 50 máy chủ -máy chủ web, máy chủ ứng udngj và hệ thống lưu trữ dữ liệu. Mỗi máy chủ có từ 6 đến 12 bộ vi xử lý. Có khoảng 50 máy chủ hoạt động riêng biệt nhưng vẫn giữ liên lạc với nhau để mọi người có thể biết nếu hệ thống gặp vấn đề ở đâu đó. Nếu nhu cầu tăng, eBay chỉ cần tăng số máy chủ cho mạng lưới. 

 

Hình 4 : Cơ sở hạ tầng của eBay

Trong khi phần lớn mọi thứ trên website đều có thể chạy trên 50 máy chủ, thì số máy chủ thực tế của eBay lớn gấp bốn lần con số đó. 200 máy chủ của họ được đặt tại bốn địa điểm, tất cả đều ở Mỹ. Khi bạn sử dụng eBay, bạn có thể nói chuyện với bất kỳ ai ở một trong bốn địa điểm đó vào bất kỳ lúc nào -- họ đều giữ những dữ liệu giống nhau. Nếu một trong số những hệ thống đó sụp đổ, đã có ba hệ thống còn lại tiếp tục hoạt động. 

Khi bạn đang vào website của eBay và lick vào danh sách tìm kiếm một tấm thảm Ba Tư chẳng hạn, máy tính của bạn sẽ trò chuyện với máy chủ web, sau đó máy chủ web sẽ thông tin lại cho máy chủ ứng dụng để máy chủ ứng dụng lấy dữ liệu từ máy chủ lưu trữ, và bạn có thể tìm thấy giá mới nhất vừa được đưa ra cho món hàng đó là gì, và cuộc đấu giá còn kéo dài trong bao lâu nữa. EBay có đối tác địa phương trên rất nhiều nước, giúp cho việc chuyển dữ liệu của eBay diễn ra nhanh chóng và giảm thời gian download. Ngoài ra còn có các hệ thống điều hành đặt tại 45 thành phố trên toàn thế giới thường xuyên kiểm tra những vấn đề trong mạng lưới.

Thiết kế này của eBay giúp hàng triệu người trên thế giới tìm kiếm và mua bán cùng một lúc. Còn người dùng thì vẫn cảm thấy như hệ thống này là liền mạch.

Dùng eBay : Lướt qua những thứ trong đó

Cách tốt nhất để tìm hiểu xem eBay hoạt động như thế nào là tham gia thẳng vào hoạt động của nó. Hôm nay bạn muốn tìm kiếm thứ gì nào? Một hệ thống âm thanh nổi? Một chiếc khăn choàng làm từ lông chồn? Còn chúng ta sẽ thử tìm kiếm một chiếc lõi đựng giấy hình đầu thú hiệu Homer Simpson. 

Có hai cách để tìm được một chiếc lõi đựng giấy hiệu Homer Simpson. Chúng ta có thể tìm từng gian hàng, hoặc có thể dùng công cụ tìm kiếm. Hãy bắt đầu trước bằng cách ghé thăm từng gian hàng một – đây là cách làm chậm hơn và lòng vòng hơn, nhưng là một cách khá tốt để làm quen với toàn bộ danh mục trên eBay. Các danh mục phổ biến nhất thường nằm phía trái, phần bên phải trên trang chủ của eBay. 

Bào chế thuốc Pez thường được xếp vào nhóm hàng sưu tầm, do đó danh mục Collectibles - đồ sưu tầm là địa điểm thích hợp để bắt đầu tìm kiếm.Sau khi click vào đường link Collectibles trên trang chủ này, chúng ta sẽ được đưa đến một trang liệt kê tất cả những món đồ trong danh mục Collectibles.

Ở phía cuối trang, bạn có thể thấy có những mục nhỏ hơn như Pez, Keychains, Promo Glasses, và trong mục nhỏ hơn này lại có một phụ lục khác có tên Pez.

Có vẻ như bạn đã tìm được nơi phù hợp. Hãy click lên "Pez" và đến với một trang đấu giá: 

 

Trên trang này, bạn có thể thấy: 

Có 3,355 món hàng trong mục Pez.

Những món hàng này được phân loại theo thời gian, món nào được đấu giá mới nhất sẽ nằm đầu tiên. 

Chúng ta có thể tìm kiếm bên trong phụ lục Pez này. 

Vì chúng ta đang tìm một lõi chứa giấy toalet hiệu Homer Simpson. "Homer Simpson" là một từ khoá tốt để thu hẹp kết quả tìm kiếm. Nếu ta gõ từ "Homer Simpson" lên thanh tìm kiếm nằm ngay trên danh sách các món hàng này, nó sẽ chỉ tìm kiếm trong danh mục Pez chứ ko phải trên toàn bộ trang eBay (mặc dù bạn vẫn có thể tìm trong toàn bộ trang eBay bằng cách sử dụng menu thả trong ô Danh mục). Và đây là kết quả: 

13 sản phẩm không phải là tồi, nhưng chúng ta vẫn có thể tìm được nhiều hơn thế. Nếu sau khi gõ vào công cụ tìm kiếm nhưng chỉ thu được một số sản phẩm ít hơn mong đợi, điều đầu tiên bạn cần làm là quay trở lại phần Danh mục trong công cụ tìm kiếm và click vào "Search title and description." Lần đầu tiên, chúng tôi chỉ tìm kiếm những món hàng đấu giá nào có tên "Homer Simpson." Việc tìm kiếm chỉ bằng tên nhãn hiệu cũng là một cách tốt để thu hẹp kết quả tìm kiếm nếu như bạn biết đích xác bạn đang tìm cái gfi và mọi người gọi nó như thé nào – ví dụ, nếu bạn muốn tìm thiết bị thu GPS , có vẻ như phần lớn những người bán sẽ đưa từ GPS vào tiêu đề của họ. Mặt khác, người nào muốn bán một lõi chứa giấy hiệu Homer Simpson có thể sẽ không chứa từ "Homer Simpson" trong tiêu đề của họ -- mà chỉ đơn giản là "Simpsons" hay "Homer" mà thôi. Vì vậy, sau đây chúng ta sẽ tìm kiếm trong toàn bộ chi tiết về các sản phẩm đấu giá, thường là sẽ cho ra nhiều kết quả hơn.  

Hiện giờ chúng ta đã có 23 sản phẩm để lựa chọn. Nhưng vẫn còn một cách nhanh hơn nhiều để đến được nơi cần tìm. Nếu bạn chỉ muốn trả một giá hời cho một loại đồ sưu tầm nào đó, thì việc dò tìm qua từng danh mục là một cách làm tốt, nhưng nếu bạn muốn tìm kiếm một món đồ nhất định nào đó thì sử dụng công cụ tìm kiếm của eBay là cách nhanh nhất. 

Sử dụng công cụ tìm kiếm trên eBay 

Ở đầu trang chủ của eBay có một ô tìm kiếm để chúng ta có thể gõ từ khoá của đồ vật chúng ta muốn tìm. 

Và đây là kết quả của một vài từ khoá tìm kiếm đơn giản:  

Vài từ khoá đơn giản đưa ra ngay 9 kết quả 

Khi bạn thực hiện việc tìm kiếm, trang chứa kết quả của các món hàng được đấu giá cũng cho bạn biết mỗi món hàng thuộc danh mục nào. Bạn sẽ thấy rằng ngoài danh mục Pez, sản phẩm lõi đựng giấy hiệu Homer Simpson cũng nằm trong một số danh mục khác nữa. Vì vậy, khi chúng tôi tìm kiểm bằng cả tiêu đề lẫn đặc điểm món hàng cần tìm, chúng tôi thu được 25 kết quả -- nhiều hơn khi trực tiếp vào từng danh mục. 

Trên nửa dưới của trang này có một danh sách tất cả các loại lõi đựng giấy hình Simpsons, bao gồm cả Homer, với giá khởi điểm chỉ 99 xu. 

Đó dường như là một thương vụ tốt . Ở đây là phần đầu của trang đấu giá , ở đó bạn sẽ tìm thấy những điều cơ bản về đấu giá

Giá khởi điểm là thấp , giá vận chuyển hợp lí , và người bán phải phản hồi lại chắc chắn 99.6% . Thường xuyên kiểm tra giá vận chuyển bởi vì có một số người bán hàng mê hoặc người mua hàng bằng những mặt hàng có giá rẻ nhưng lại lấy phí vận chuyển quá cao , và nên thường xuyên kiểm tra phản hồi từ phía người bán hàng . Việc phản hồi cho biết bạn có thể tin cậy vào người mua hàng đến mức như thế nào ( và phản hồi của bạn cho người bán hàng họ có thể tin cậy vào bạn như thế nào ) . Chúng ta sẽ nói nhiều về việc phản hồi trong phần tiếp theo , nhưng hiện giờ , chúng ta được biết việc phản hồi xác thực 99.6% là một tín hiệu tốt .

Khi chúng ta quan tấm tới việc đấu giá này , chúng ta sẽ bấm"Watch this item in My eBay" ( góc bên phải trên cùng của trang đấu giá ) . Bấy giờ nó nằm trong danh mục bạn theo dõi

Mua hàng

Để tìm kiếm một món hàng nào đó, bạn không cần phải đăng ký. Bạn có thể vào từng danh mục, tìm kiếm và xem sản phẩm (tối đa là 10 sản phẩm). Tuy vậy bạn không thể tham gia đấu giá nếu chưa đăng ký. Vì vậy bước tiếp theo là đăng ký với eBay tại đây. Việc này rất nhanh và hoàn toàn miễn phí.  

Bây giờ chúng ta đã có thể tham gia đặt giá cho những chiếc lõi đựng giấy hình gia đình Simpsons Pez được rồi. Nếu bạn click vào đường link trong danh sách theo dõi, chúng ta sẽ được đưa đến trang đấu giá. Mỗi trang đấu giá có 4 mục chính: 

Tiêu đề- Đây là nơi bạn có thể tìm kiếm những thông tin cơ bản như tiêu đề đấu giá, cước phí vận chuyển, thông tin người bán và bao nhiêu người đã tham gia đặt giá rồi. 

Mô tả - người bán đưa ra thông tin chi tiết về sản phẩm

 

Hình thức vận chuyển, thanh toán và trả lại hàng– Đây là nơi bạn có thể tìm được thông tin chi tiết về cách vận chuyển hay bất kỳ thông tin nào mà người bán muốn những người tham gia đấu giá được biết (bao gồm những cách thức nào được chấp nhận), và cách gửi trả lại hàng. 

Đấu giá– nơi bạn đặt giá cho sản phẩm

Quá trình tham gia đấu giá trên eBay như sau: bạn gõ vào số tiền lớn nhất bạn định trả cho sản phẩm đó, rồi eBay sẽ đại diện cho bạn tăng thêm số tiền đấu giá cho đến khi các mức giá đưa ra đạt đến mức cao nhất mà bạn gõ vào. Đối với sản phẩm này, chúng tôi quyết định trả 2 đôla, và gõ 2 đôla vào ô đấu giá. 

Sau khi click vào ô "Place bid" - đặt giá, chúng tôi được đưa đến một trang tiếp theo nơi bạn có thể xem mức giá tham gia và xác nhận nó. Và đây là kết quả sau khi chúng tôi xác nhận mức giá mình đưa ra. 

Hiện chúng tôi đang là người trả giá cao nhất 

Phần trên cùng của trang này (có nền màu xanh) chỉ được đưa ra cho người đặt giá – không ai khác có thể biết được mức giá cao nhất chúng ta đưa ra là gì. Nhưng tại sao giá hiện thời lại là 0.99 đô mà không phải là 2 đô? Đó là bởi vì bạn là người trả giá đầu tiên, dù bạn có đặt giá cao đến thế nào, thì mức giá đầu tiên bạn đưa ra cũng là giá khởi điểm. Nếu như có ai đó trả giá cao hơn chúng tôi, eBay sẽ đại diện chúng tôi tăng giá đưa ra tối đa là 2 đô đối với mỗi phần tăng thêm là 0.05 đô (những món hàng giá rẻ thường có phần tăng thêm rất thấp, còn những món hàng cao cấp có phần tăng thêm cao hơn). Vì thế nếu có một người khác tham gia và đặt giá 1.25 đô, eBay sẽ đại diện cho chúng tôi đưa ra giá 1.31 đô, và chúng tôi vẫn thắng. Nhưng nếu có người đặt giá cao nhất là 2.01 đô, chúng tôi đã bị vượt mặt (và eBay sẽ gửi một e-mail thông báo cho chúng tôi trong trường hợp chúng tôi không theo dõi buổi đấu giá). Lúc đó, nếu chúng tôi vẫn muốn mua sản phẩm này, chúng tôi sẽ phải đưa ra giá mới. 

Đây là điểm khác biệt giữa eBay với các cuộc đấu giá thông thường – và cũng là điểm thú vị của nó. Nếu mỗi người tham gia đấu giá đều đưa ra đúng mức giá cao nhất mà anh ta sẵn sàng trả, cuộc đấu giá sẽ kết thúc không hề kịch tính. Người trả giá cao nhất sẽ chiến thắng một cách lặng lẽ. Nhưng con người thì vẫn cứ là con người, và thường thì mức giá cao nhất họ muốn trả chỉ “cao hơn một chút so với những gì mà những người khác muốn trả.” Nếu chúng tôi vẫn muốn mua chiếc lõi đựng giấy đó, chúng tôi chỉ cần điền một mức giá mới vào, ví dụ như 3 đôla, và nếu như mức giá tối đa mà những người khác đưa ra thấp hơn 3 đôla, chúng tôi sẽ lại thắng. Nhưng chiến thắng này chỉ là tạm thời, bởi nếu người kia cũng muốn giành được món hàng này như chúng tôi, anh ta sẽ tiếp tục đặt giá cho đến khi giá anh ta đưa ra vượt qua mức giá tối đa của chúng tôi. Lúc đó cuộc chiến đấu giá sẽ xảy ra.   

Cuộc chiến đấu giá thường diễn ra rất nhanh – và đôi khi rất tốn kém. Nếu cuộc chiến này kéo dài ba ngày cho đến khi thời gian đấu giá kết thúc, có thể cuối cùng chúng tôi sẽ phải trả hàng trăm đôla cho vài chiếc lõi đựng giấy. Và điều này cũng thường xảy ra. Mức adrenaline trong cơ thể chúng ta thúc giục chúng ta chiến thắng trong cuộc đấu giá bằng mọi giá -- không hoàn toàn là để giành lấy vài chiếc lõi đựng giấy, mà là để chiến thắng. Chính vì lý do này mà phần lớn những mức giá được đưa ra vào hai phút cuối cùng của buổi đấu giá. Mọi người thường đợi để đặt giá cho đến khi buổi đấu giá sắp kết thúc -- bằng cách này, họ có thể theo dõi hoạt động của những người đấu giá khác, và hy vọng không ai đưa ra giá cao hơn giá của họ. 10 giây cuối cùng của cuộc chiến đấu giá thường trở thành cuộc chiến băng thông. Những ai sử dụng kết nối internet theo kiểu quay số sẽ không bao giờ đặt kịp giá trong 10 giây cuối. Còn người nào sử dụng modem cáp hiện đại có khả năng thắng trong vòng 2 giây cuối. 

Có ít nhất một lý do tại sao ai đó lại đặt giá rất sớm trong buổi đấu giá: để loại trừ những người muốn mua hàng theo kiểu “Mua ngay lập tức – Buy it Now ”, bởi nếu vậy, cuộc đấu giá sẽ kết thúc. Nhưng điều này cũng đúng theo chiều ngược lại: ngay khi có người tham gia đặt giá, không ai có thể mua theo kiểu “Mua ngay lập tức” được nữa. Nếu ai đó tìm được món hàng vừa ý nhưng không muốn mua theo kiểu này, người đó có thể tham gia đặt mức giá thấp nhất để người khác không thể vào và mua mất món hàng này được.  

Feedback - Phản hồi

Khi nói về eBay hay bất kỳ trang web đấu giá trực tuyến nào, một trong số những câu hỏi thường thấy nhất là “Làm sao tôi có thể tin tưởng người bán hàng?” Câu trả lời là "feedback" – thông tin phản hồi. Người mua thường để lại thông tin phản hồi về người bán, và người bán cũng đưa ra phản hồi về người mua sau khi hoàn tất một giao dịch. Phản hồi có thể là tích cực, trung tính hoặc cũng có thể là tiêu cực, và mỗi khi bạn tham gia vào các vụ mua bán trên eBay, mức độ phản hồi của bạn sẽ được đặt bên cạnh tên của bạn. Nếu bạn mua một sản phẩm và không bao giờ nhận được nó, và người bán thậm chí không trả lời e-mail của bạn về món hàng bạn mua, bạn có thể để lại phản hồi tiêu tực. Còn nếu bạn bán một món hàng mà người thắng trong cuộc đấu giá không trả tiền, bạn cũng có thể nhận xét tiêu cực về người đó. Còn nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, bạn có thể đưa ra nhận xét tốt. Khi bạn tham gia vào một giao dịch với một người có đến 99.9% phản hồi tốt, bạn có thể yên tâm. Để tìm hiểu thêm về việc này, hãy vào eBay Feedback Forum.