6 lý do tại sao chưa thể vứt bỏ Flash

Apple đã công khai từ chối cho phép công nghệ Flash của Adobe được cài đặt trên các thiết bị Mobile iOS bao gồm cả iPhone và iPad đã dẫn tới suy đoán rằng Flash đã từng được coi như ông hoàng của việc chuyển tải đa phương tiện trực tuyến sắp kết thúc .

CEO Steve Jobs của Apple đã nói trong một thư ngỏ với tựa đề "Suy nghĩ về Flash" rằng "Flash không còn cần thiết trong việc xem video hoặc xem nội dung của bất kỳ một loại Web nào".

Jobs và những người khác cho rằng HTML 5 là định dạng tốt hơn cho việc chuyển tải một video, ảnh động và khả năng tương tác truyền thông phong phú cho các Web. Một lý do khiến nhiều người sử dụng HTML 5 là do nó là một nguồn mở, trong khi Flash lại là sản phẩm sở hữu độc quyền. Và HTML 5 có thể giúp cho người sử dụng xem một video trong trình duyệt Web thay vì đòi hỏi một plug-in như Flash. Nhưng các nhà phân tích công nghiệp lại nói rằng việc dự báo về sự sụp đổ của Flash thật sự không có cơ sở nào.

Michael Cote, một nhà phân tích tại RedMonk đã nói: "Có rất nhiều người không coi trọng Flash nhưng tôi không chắc rằng họ lại có quyền thay thế bằng một thứ khác . Thế giới nguồn mở không thể gỡ bỏ những đoạn Video đã được sử dụng từ lâu . Adobe đã dành khá nhiều thời gian cho việc tối ưu hoá Flash, và tôi cược rằng HTML 5 phải mất nhiều thời gian để có thể đánh bại Flash ."

Dưới đây là 6 yếu tố giúp Flash giữ được vị trí chắc chắn hơn so với HTML 5 và những công nghệ truyền thông Web khác trong tương lai không xa.

1. Mặc dù không được phép cài đặt trên iPhone và iPad nhưng Flash đang bắt đầu hướng sang các nền tảng thiết bị Mobile khác.

Mặc dù Apple đã phản đối mạnh mẽ việc sử dụng Flash trên iPhone hay iPad của hãng này nhưng hệ điều hành Android 2.2 của Google lại hỗ trợ cho Flash. Tuy hiện tại nó chỉ sẵn có trên một vài thiết bị nhưng trong vài tháng tới, Android 2.2 sẽ mở đường giúp Flash có thể được cài đặt trên những điện thoại thông minh.

Một số nhà sản xuất như Microsoft và Palm/HP đã hứa hẹn với Adobe về sự hỗ trợ cho Flash trong tương lai. Research In Motion cũng đã thông báo rằng đang thực hiện việc hỗ trợ cho Flash được cài đặt trên các thiết bị BlackBerry cho dù công ty này không đưa ra một ngày cụ thể nào cho việc giới thiệu về tính năng này.  

2. Flash không chỉ được sử dụng cho video trên Web

Khi nghĩ về Flash, người sử dụng thường nghĩ về video dành cho các Web . Một nhà phân tích tại NPD Group, ông Ross Rubin giải thích rằng: "Flash là một giải pháp đối với video được phổ biến nhờ có sự phát triển của YouTube và Hulu - là 2 trang video hàng đầu". Nhưng Flash cũng được sử dụng rộng rãi nhờ có các hình động, quảng cáo, game và những yếu tố tương tác khác trên Web.

Phó trưởng phòng kinh doanh và tiếp thị của Coincident TV là Craig Barberich cho biết: "Tất cả chúng ta đều nói về video nhưng những thứ chúng ta đã không đề cập đến chính là nó có nhiều yếu tố tương tác". Coincident TV là một công ty có trụ sở tại San Francisco đã bán framework mà theo lời công ty này là "platform-agnostic", cho phép khách hàng có thể tạo ra một video với các yếu tố tương tác giống như trên các thiết bị dựa trên iOS hay các thiết bị chạy Flash.

Barberich nói: "Thật sự, Flash là một công cụ tạo ảnh động tuyệt vời và được sử dụng để mang lại nhiều yếu tố tương tác. Những loại tương tác này hiện tại rất khó thực hiện trên HTML 5".

3. Adobe cung cấp những công cụ mạnh và hỗ trợ cho nhà thiết kế và nhà phát triển.

Được Macromedia Inc. phát hành từ năm 1996 , Flash đã dành được nhiều thành công ngay từ rất sớm khi việc truy cập băng thông rộng chưa được phổ biến, nó là một phương pháp dễ dàng trong việc thể hiện những đồ hoạ hình ảnh phức tạp trên Web, đặc biệt là tương tác và ảnh động. Tuy nhiên, yếu tố quyết định giúp cho Flash đứng vững trên thị trường đó chính là có được sự bảo trợ và hỗ trợ đối với các nhà phát triển nội dung từ phía Macromedia.

Adobe xây dựng nền tảng vững chắc của mình dựa trên các nhà sáng tạo nội dung sử dụng các dụng cụ như Photoshop, Illustrator và Acrobat, sau khi mua lại Macromedia vào năm 2005.

Năm 2007, Adobe vẫn tiếp tục thực hiện thoả thuận của Macromedia đối với các nhà phát triển bằng việc phát hành phiên bản phần mềm phát triển Flash đầu tiên mang nhãn hiệu Adobe. Flash ngày nay được đi kèm với các công cụ phát triển và thiết kế khác trong bản sao gói Creative Suite của Adobe.

Rubin nói rằng: "Là một công ty phát triển công cụ, Adobe hỗ trợ cho cả một cộng đồng các nhà phát triển sáng tạo đang tìm kiếm những chức năng đơn giản và hiệu quả cho trang web của họ mà không phải cài đặt những chương trình nặng".

Ông Cote cũng bổ sung: "Những công cụ hỗ trợ Flash dành cho việc tạo ra những ảnh động tương tác giúp chúng ta xây dựng các trò game và quảng cáo thu hút các nhà sản xuất nội dung và game thủ." Vì vậy, Flash đã trở thành một nền tảng phát triển phong phú không chỉ đơn thuẩn là một định dạng phương tiện truyền thông.

Barberich gợi ý rằng để HTML 5 hoặc một công nghệ nào khác có thể đứng được ở một vị trí quan trọng trên thị trường, thì nhà tài trợ như Apple hay Google có thể cần phải hỗ trợ thêm không chỉ về tinh thần, mà còn cần cung cấp các ứng dụng và công cụ thực tế, có lẽ cả về kỹ thuật để giúp thúc đẩy việc sử dụng của các nhà sản xuất Web truyền thông.

4. Hỗ trợ bảo vệ nội dung của Flash .

Một khó khăn khác đối với kẻ thách thức, đặc biệt là định dạng mở như HTML 5, chính là việc cung cấp các tính năng giúp bảo vệ nội dung và quản lý bản quyền số (DRM) mà Flash đã làm được. Những tính năng này có thể được xây dựng thành công nghệ Web truyền thông, nhưng Adobe lại dành thời gian giải quyết hết các khúc mắc trong việc biến chúng thành Flash.

Đó chính là vấn đề mà những nhà phát hành phim Hollywood quan tâm . Cote cho biết: "Họ đã từng sử dụng định dạng mở như MP3 cho âm nhạc của mình và họ không hề thích thú đối với định dạng này. Các nhà sở hữu phim ảnh và truyền thông sẽ muốn càng nhiều DRM càng tốt, và những định dạng video mới không đáp ứng được yêu cầu này sẽ khó có thể phát triển rộng rãi được".

Ông John Harding, một kỹ sư phần mềm của YouTube đã nói trong bài blog gần đây rằng: mặc dù YouTube (thuộc sở hữu của Google) đang dùng thử HTML 5 nhưng tính năng bảo vệ nội dung là một trong những nguyên nhân mà trang này vẫn cần đến Flash. Harding giải thích: một số nhà cung cấp video yêu cầu YouTube phải sử dụng giao thức RTMPE của Flash giúp khoá đường truyền video để ngăn những người sử dụng tải và phát tán lại những video của họ.

Đừng bỏ qua Silverlight

Cũng giống như Flash, Silverlight thuộc quyền sở hữu của Microsoft được sử dụng để tạo ra những trải nghiệm đối với Web truyền thông phong phú. Silverlight chính là một thành tố phát triển cốt yếu cho Windows Phone 7 của hãng này. Công ty này cũng phát hành một phiên bản của Silverlight dành cho các thiết bị của Symbian.

Silverlight tích hợp với chế độ chống sao lưu được sử dụng bởi nhà cung cấp video Netfilx. Những người sử dụng của Netflix được yêu cầu tải và cài đặt Silverlight cho máy tính của họ, nhờ đó họ có thể xem phim thông qua dịch vụ theo yêu cầu. (Trái lại, dịch vụ Video On Demand của Amazon lại chạy trên Flash).

Mặc dù Silverlight chưa bắt kịp được như một nền tảng chuyển tải video hay ảnh động cho các Web nhưng Cote nghĩ rằng công nghệ này vẫn sẽ có chỗ đứng nếu Microsoft giới thiệu nó cho các công ty kinh doanh video để chống sao chép.

Ông nói: "Nếu Silverlight được sử dụng như 1 cách đầu tiên đối với các video tuân thủ theo DRM - hãy thử tính xem có bao nhiêu nhà điều hành cáp và vệ tinh, bao nhiêu xưởng phim, TV mong muốn một phương pháp để chuyển tải video của họ trên Web và kiếm tiền từ đó - lúc ấy, nó sẽ trở nên phổ biến giống như Flash vậy".

Tuy nhiên, Cote lại đưa ra một nhận xét thú vị về bài đăng trên blog của YouTube: "YouTube không thực sự nói rằng họ thích Flash, chỉ đơn giản là họ cần nó vì những tính năng của nó. Đây mặc dù là một điều tế nhị nhưng lại rất quan trọng." Nói cách khác, nếu như HTML 5 hay bất cứ một lựa chọn nào khác có thể cung cấp tính năng bảo vệ nội dung tốt hơn thì có thể Flash sẽ bị đe doạ.

Ông nghĩ rằng nền tảng truyền thông đa phương tiện Silverlight của Microsoft tuân thủ theo DRM, có thể sẽ chiến thắng trong trận chiến này. NBC đã lựa chọn nền tảng này để đưa tin về Olympics năm 2008 và 2010; lễ nhậm chức của tổng thống Barack Obama năm 2009 cũng được phát sóng thông qua Silverlight trên trang Web của Uỷ ban tổ chức lễ nhậm chức tổng thống.

5. Flash vẫn phổ biến đối với các quảng cáo trực tuyến

Flash là một công nghệ ổn định, hầu hết được cộng đồng quảng cáo trực tuyến sử dụng , và chính điều này có thể ngăn chặn hoặc ít nhất cản trợ việc sử dụng một nền tảng thay thế khác. Không thể là HTML hay bất kỳ một công nghệ nào khác có thể đưa ra một nguyên nhân thuyết phục khiến các nhà quảng cáo không sử dụng Flash cho việc quảng cáo Web truyền thống của mình.

Flash cũng sẽ có một chỗ đứng trong việc quảng cáo cho di động. Ông Rubin nói rằng: "Bởi vì Google đã cam kết hỗ trợ cho Flash (trong Android) nên ít nhất trong thời gian ngắn hạn, hãng này cũng nên dành cho các quảng cáo sử dụng Flash cơ hội được xuất hiện trên các thiết bị điện thoại di động".

Mặc cho lời hứa đó, các nhà quảng bá vẫn không muốn từ bỏ lượng khán giả đầy tiềm năng của iPhone hay iPad. Họ nói rằng rất cần một công nghệ giúp chuyển đổi một cách thuận tiện và rẻ tiền từ các quảng cáo Flash sang HTML 5, nhờ đó người dùng có thể xem được trên các thiết bị Mobile của Apple. Đây chính là lý do tại sao các công ty phát triển và thiết kế quảng cáo Web như Greystripe đang dẫn đầu trong công nghệ chuyển đổi từ Flash sang HTML 5. Lightning Technology của công ty này đã chuyển các quảng cáo Flash sang HTML 5 để dùng trên iOS.

Có lẽ kế hoạch thành công nhất trong những nỗ lực này chính là kế hoạch Smokerscreen nguồn mở. Được phát triển bởi RevShoch, 1 công ty mở màn cho các quảng cáo trên di động, Smokescreen đã thực hiện được đúng với lời hứa ban đầu của nó, nhưng hiệu quả lại không phù hợp với người sử dụng dùng nội dung Flash gốc. Rubin nói: "Smokescreen chính là một ví dụ cho sự non kém của HTML 5".

Tại sao các nhà quảng cáo lại không đơn giản hoá bằng cách phát triển trên định dạng HTML 5 dành cho các thiết bị di động? So với việc quảng cáo trực tuyến truyền thống dành cho các máy tính, việc quảng cáo được thiết kế cho điện thoại di dộng vẫn là một thị trường mới và nhỏ. Việc phát triển các quảng cáo trên một nền tảng quen thuộc, duy nhất và chuyển đổi chúng sang HTML 5 sẽ giúp giảm chi phí sản xuất.

Cho dù các thiết bị iOS không bao giờ trực tiếp ủng hộ cho Flash nhưng nó sẽ vẫn là một nền tảng phát triển dành cho các quảng cáo trong thời gian tới.

6. HTML5 cần phải giải quyết một vài vấn đề với quyền sáng chế Codec video

Cũng giống như Flash, HTML 5 phụ thuộc vào công nghệ giải mã - mã hoá video , hoặc gọi đơn giản là những Codec, để chuyển tải video, nhưng nó lại không nói cụ thể Codec nào được sử dụng; vì vậy, các trình duyệt Web khác nhau hỗ trợ những Codec khác nhau để xem video HTML 5. Codec video phổ biến nhất ngày nay chính là H.264. Trình duyệt Safari của Apple và Intenet Explorer 9 sắp ra mắt của Microsoft đều hỗ trợ H.264. (Phiên bản gần đây của Flash cũng hỗ trợ cho H.264 để bổ sung vào các Codec video và âm thanh khác.)

H.264 chính là một công nghệ được cấp bằng sáng chế, và các công ty sử dụng nó phải trả phí bản quyền. Đây không phải là một vấn đề đối với các công ty lớn như Microsoft, Apple và Google, nhưng nó lại là cản trở đối với những công ty nhỏ như Mozilla. Việc sử dụng Codec có bản quyền cũng không phù hợp với những người ủng hộ nguồn mở, những người mà coi trọng HTML 5 như một sản phẩm miễn phí hơn là những nền tảng thuộc sở hữu độc quyền của Web truyền thông như Flash.

Các cuộc tranh luận về việc sử dụng H.264 dành cho các video Web đã tồn tại từ nhiều năm nay trước khi HTML 5 được nói tới , nhưng những người của Apple ủng hộ HTML 5 để thay thế cho Flash lại đưa vấn đề này ra bàn cãi trong năm nay.

Vào tháng 2, Google đã đề xuất một nền tảng thay thế đó là VP8, sau khi họ mua lại người sáng tạo công nghệ này, On2 Technologies. Dự án WebM nguồn mở của Google giúp cho VP8 đồng hành với Codec âm thanh Vorbis , miễn phí trong việc chuyển tải những video chất lượng cao trên web.

Phiên bản trong tương lai của trình duyệt Chrome của Google, Firefox của Mozilla và trình duyệt Opera của Opera Software sẽ hỗ trợ định dạng WebM. (IE9 sẽ hỗ trợ xem nội dung Video HTML thông qua VP8 nếu những người sử dụng cài đặt nó, nhưng VP8 lại không đi kèm cho trình duyệt này).

Rubin đã nghi ngờ về tính khả thi của VP8 nếu nó không được hỗ trợ đầy đủ từ phía Microsoft, đặc biệt là Apple, hãng đang giữ chìa khoá mở ra lối vào vương quốc của iPhone và iPad. Và điều mà ông không nghĩ là khó có thể thay đổi trong một sớm một chiều đó là việc Apple đã đầu tư nhiều vào việc xây dựng các thiết bị của hãng hỗ trợ Codec H.264.

VP8 cũng phụ thuộc vào những mối quan tâm về chất lượng và hiệu quả, và một số nhà phát triển như Jason Garrett-Glaser của kế hoạch FFmpeg đã cảnh báo về bản chất không hề bóng bẩy gì của những thông số kỹ thuật của VP8.

Nếu có một tiêu chuẩn không thống nhất với video HTML 5, những nhà sáng tạo nội dung sẽ phải mã hoá những video của họ nhiều lần để chúng có thể phát được trên tất cả những trình duyệt hỗ trợ HTML 5.

Cote gợi ý có thể điều mà Google và Apple cần làm đó là dành nhiều tiền và thời gian để tạo ra một tiêu chuẩn dành cho video thông qua HTML 5 mà cả 2 bên cùng thống nhất. Từ đó có thể giải quyết được bất cứ điều gì ngăn chặn một video nguồn mở. Sẽ rất tuyệt nếu video có thể biến thành thứ hàng hoá miễn phí phổ biến khắp mọi nơi trên thế giới.

Ông cũng nói: "Google có đủ tiền và sẵn sàng cung cấp để giải quyết các vấn đề về bằng sáng chế. Cuối cùng thì đống tiền mà họ có chính là một nguồn rất tốt để phát triển video mở".

Rubin của NPD dự đoán rằng "trong một vài năm tới, chúng ta dường như sẽ thấy các trang hỗ trợ cho cả 2 công nghệ này. Những trang đó có thể có được nhiều thứ hơn với cả Flash và HTML 5, nhưng chắc chắn rằng Flash vẫn tiếp tục phát triển và đưa ra nhiều ưu thế đã để duy trì hỗ trợ cho đội ngũ phát triển của nó."

YouTube là một ví dụ tiêu biểu. Mặc dù hầu hết các video của trang này vẫn phụ thuộc vào Flash nhưng gần đây nó đã hỗ trợ cả HTML 5 để những người sử dụng iPhone và iPad có thể xem được video trên trang này - đây chính là một sự cạnh tranh về những trải nghiệm tương tác của các ứng dụng chính thức của YouTube dành cho các thiết bị Apple.

Cùng với phương pháp này, các công ty như Coincident TV, Greystripe và RevShock đang yêu cầu có một công nghệ cho phép các nhà sáng tạo nội dung và quảng cáo trực tuyến sẵn sàng chuyển đổi nội dung từ Flash sang HTML 5, hoặc tạo ra những nội dung tương thích với cả 2 nền tảng. Phương pháp này có thể chỉ tạm thời hoặc chỉ có trong tương lai.

Giám đốc bộ phận marketing của Greystripe, ông Dane Holewinski cho biết: "Tôi không nghĩ là có một công ty đơn lẻ nào có thể tái tạo lại được toàn bộ tính năng của Adobe nhưng chắc chắn sự đổi mới này chính là một cây cầu nối các công nghệ khác nhau, nhờ đó mà bất cứ định dạng nào đều có thể hoạt động trên bất cứ thiết bị nào."

\"\"\"\"